Koronavirüs salgınının ardından yaşanan Ukrayna-Rusya savaşı sonrasında tüm dünya ekonomik sıkıntılar yaşadı. Türkiye de yaşanan enerji ve gıda krizlerinden kendi önlemleri ile korundu.
Dünyanın ekonomi devlerinin yüksek enflasyonla tanıştığı ve halklarının hayat pahalılığını eleştiren protestolar yaptığı 2022’de, “Türkiye Ekonomi Modeli” devreye girdi.
2021’de Türkiye ekonomisi yüzde 11,4 büyümüştü. Türkiye, bu performansıyla 2021 yılında verisi açıklanan G-20, OECD ve Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek büyümeyi sağlayan ülke olmuştu.
İhracat 2021’de, yıllık bazda yüzde 32,85 artarak 225 milyar 368 milyon dolara ulaşmıştı. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde de yeni ihracat rekorlarına imza atmıştı.
Türkiye’de gün gün ekonomi nasıl geçti?
Birinci çeyrek
2022’de yatırıma ayrılan pay artırıldı
2022 Yılı Yatırım Programı kapsamında 3 bin 134 projeye 184,3 milyar lira ödenek tahsis edildi.
Gıdada KDV indirimi yapıldı
KDV Sistemini Sadeleştirme Programı kapsamında temel gıda ürünlerinde yüzde 8 olan KDV yüzde 1’e indirildi. Gıdadaki KDV indirimleri, bulgur, nohut gibi tüm bakliyat ürünleri, su, çay, şeker, tuz, sıvı ve katı yağlar, kırmızı et, beyaz et, balık, süt, yoğurt, peynir, bebek maması, makarna, zeytin ve bunlardan yapılan ürünlerin fiyatlarında geçerli olacak şekilde tasarlandı.
Altın Tasarruf Ekosistemi Projesi devreye alındı
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yastık altı altınların ekonomiye kazandırılması hedefiyle hazırlanan “Altın Tasarruf Ekosistemi Projesi” devreye alındı. Projeyle, vatandaşların fiziki altınlarını kolay ve güvenli şekilde kuyumcular ve bankalar aracılığıyla finansal sisteme teslim etmesi sağlandı.
Savunma sanayii atağa geçti
Savunma sanayii de bu yıl bir dizi ihracat başarısı yakaladı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, T129 Atak Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri’nin yurt dışındaki ilk teslimatını Filipinler’e yaptı.
Büyüme rakamları yüz güldürdü
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, büyüme rakamlarına ilişkin değerlendirmesinde, iç talebin büyümeye katkısının 3,9 puan olduğunu belirterek, üretimi destekleyen politikalar sayesinde Türkiye’nin diğer ülkelerden pozitif ayrışmaya devam edeceğini bildirdi.
İhracat arttı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş da ocak-mart dönemindeki net ihracatın büyümeye 3,46 puan katkı sağladığını, ihracatın büyümenin lokomotifi olduğunu ifade etti.
İkinci çeyrek
Türkiye, ikinci çeyrekte ihracatta aylık rekorlara imza atarken 30 Nisan’da 1 milyar 956 milyon dolarlık dış satımla Cumhuriyet tarihinde bir günde yapılan en yüksek ihracat rakamına ulaşıldı.
Seyahat sayısı arttı
Öte yandan, Koronavirüs salgınının ardından yurt içi ve dışı seyahatlerin artışı istatistiklere yansıdı. 29 Nisan’da yüksek hızlı trenle (YHT) taşınan 29 bin 477 yolcuyla günlük taşıma rekoru kırıldığı açıklandı.
Bilim Misyonu Çağrısı
Yılın ikinci çeyreğinde bilim ve teknolojide de önemli projelere imza atıldı. 14 Haziran’da Türksat 5B uydusu hizmete alındı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, uzayda bilimsel faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik tekliflerin değerlendirileceği Bilim Misyonu Çağrısı’nı başlattı.
Orta Vadeli Program’da işsizlik 2023 yılı için yüzde 10,4, 2024 yılı için yüzde 9,9 ve 2025 için yüzde 9,6 olarak tahmin edildi. Programda, ihracatın 2022 sonunda 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edildi, 2023’te 265 milyar dolar, 2024’te 285 milyar dolar, program dönemi sonunda 305 milyar dolar olacağı öngörüldü.
Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,7 büyüdüğünün açıklanması, bu dönemde ön plana çıkan gelişmelerden biri oldu.
Üçüncü çeyrek
İhracat desteklerinin kapsamı genişletildi
Yılın üçüncü çeyreğinde, yılın ilk 6 aylık dönemine ilişkin ihracat rakamları da belli oldu. Türkiye, ilk 6 ayın tamamında en yüksek aylık ihracat değerlerine ulaştı.
Bu süreçte atılan adımlarla ihracat destekleri yeniden düzenlenerek kapsamı genişletildi ve tutarları artırıldı. Tüm destek unsurlarında hedef ülkelere yönelik destek oranları ilave 25 puana kadar yükseltildi.
Yapılan bir diğer düzenlemeyle, mal ve hizmet ihracatçılarına verilen proje, program ve statü bazlı desteklere prefinansman imkanı getirildi.
Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi ikinci sırada
Türkiye, bu dönemde yurt dışı müteahhitlik sektörüyle de göz doldurdu. Türkiye, “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nde bir yıllık aranın ardından 42 firmayla tekrar ikinci sıraya yükseldi.
Esnaf ve sanatkarın talepleri değerlendirildi
Yılın üçüncü çeyreğinde esnaf ve sanatkarın taleplerine ilişkin adımlar da atıldı. Berber, kuaför ve güzellik salonlarının haftanın bir günü kapalı olması uygulamasının başlangıç tarihi 1 Ocak 2023’e ertelendi.
PMT 12,7 milimetre makineli tüfek seri üretildi
Türkiye, savunma sanayi alanındaki atılımını sürdürürken ilk kez yerli ve milli olarak üretilen PMT 12,7 milimetre makineli tüfeğin seri üretimine geçildi.
Türkiye’nin Ay Görevi’nde kullanılacak Milli Hibrit İtki Sistemi ateşleyicisinin ilk uzay ortam testleri başarıyla tamamlandı.
Togg üretimi içini Gemlik Kampüsü açıldı
Togg’un seri üretiminin gerçekleştirileceği Gemlik Kampüsü’nün açılışı, yılın son çeyreğine damga vuran gelişmeler arasında yer alırken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Togg’un seri üretim bandından inen ilk aracı kullandı.
Yıl boyunca aylık ihracat rekorlarına imza atan Türkiye, ocak-kasım döneminde 231,2 milyar dolara ulaşarak geçen yılın ihracat rakamını geride bıraktı.
İşsizlikte yeniden tek haneye ulaşıldı
İşsizlikte yüzde 9,8 ile Ocak 2018’den sonra yeniden tek hane görülürken, istihdam edilenlerin sayısında ekimde 31 milyon 200 bin ile Cumhuriyet tarihi rekoru kırıldı.
Dördüncü çeyrek
ÖTV matrah limitleri artırıldı
Otomobilde ÖTV matrah limitlerinin artırılması, gündemin öne çıkan başlıklarından oldu.
İdari para cezaları ile ilgili aflar geldi
Öğrenim kredisi borçları, bakiye takip tutarı 2 bin lira ve altına düşen icra takibindeki alacakların tasfiye edilmesi, çalışanlara doğalgaz ve elektrik yardımı gibi konularda düzenlemeler yapıldı, Koronavirüs salgınıyla mücadele sürecinde tedbirlere uyulmaması nedeniyle verilen idari para cezaları kaldırıldı.
Türkiye’nin, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına 2018’de getirdiği ek vergilere karşı Dünya Ticaret Örgütünde (DTÖ) açtığı davada kurulan Panel, Türkiye’nin tezlerini destekledi. ABD’nin yürürlüğe koyduğu ek vergilerin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğuna hükmedildi ve ABD’nin ek vergileri kaldırması istendi.
Kripto parada MASAK soruşturma başlattı
Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) inceleme başlattığı kripto para borsası FTX hakkında açılan soruşturmada, şirket sorumlusu Sam Bankman-Fried ve diğer ilgililerin mal varlıklarına el konuldu.
