Koronavirüs salgını sürecinde devreye alınan destekleyici politikalar ve yeniden şekillenen dünya düzeni, küresel enflasyonla mücadele için de arayışını sürdürüyor.
Küresel çapta enflasyonist baskıların ne kadar süreceği tartışmaları ve bunun para politikalarına yansımasına dair belirsizlikler devam ederken, “6D” risk faktörlerinin enflasyonla mücadeleyi zorlaştıracağı belirtiliyor.
BU DÖNEMİN KENDİSİNE HAS SORUNLARINA EĞİLMEK GEREKİYOR
Küresel ekonomik kriz dönemlerinde ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik her ne kadar literatürde denenmiş uygulamalara başvurulsa da düğümlerin çözülmesinde, dönemin kendine has sorunlarına eğilmek kritik önem taşıyor.
BİRÇOK ÜLKEDE ENFLASYONİST BASKI YAŞANIYOR
2008 küresel ekonomik kriz döneminde merkez bankaları tarafından devreye alınan alışılmadık politikalara başvurulurken, sürecin kendine has dinamikleri 10 yıllardır deflasyonist riskle karşı karşıya kalan birçok ülkede enflasyonist baskıları gündeme getirdi.
ABD VE ÇİN ARASINDA SÜREGELEN “KUR SAVAŞLARI” BİÇİM DEĞİŞTİRDİ
Koronavirüs sonrası süreçte değişen gündemin etkisiyle her ne kadar dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin arasında süregelen “kur savaşları” daha az dillendirilir olsa da Çin’in, “Yuanı uluslararasılaştırma” emelinden vazgeçmediği biliniyor.
“6D İLGİLİ KELİMELERİN BAŞ HARFLERİNİ TEMSİL EDİYOR”
Küresel çapta enflasyonist baskıların ne kadar daha süreceği tartışmaları ve bunun para politikalarına yansımasına dair belirsizlikler devam ederken, İngilizce’de “Delta variant (Delta varyantı)”, “Dignity of finance (mali saygınlık)”, “Deglobalisation (Küreselleşmeden uzaklaşma)”, “Dominance (hakimiyet)”, “Disarray (karışıklık)” ve “Dollar (dolar)” terimlerinin baş harflerini temsil eden “6D” risk faktörlerinin, enflasyonla mücadeleyi uzunca bir müddet daha gündemde tutması bekleniyor.
“KAPANMA ÇÖZÜMÜ” TEDARİK ZİNCİRİNDE BOZULMALARA NEDEN OLDU
Analistler, koronavirüs krizinin çözümünde öncekilerden farklı olarak uygulanan “kapanma” çözümünün tedarik zincirinde bozulmalara neden olduğunu, buna ek olarak iklim koşullarının da özellikle emtia tarafında arz yönlü baskıları artırdığını belirtiyor.
“İSTİHDAM PİYASASINDA HAKİMİYET TAMAMEN KAYBOLDU”
Enflasyonist riskleri canlı tutacak risk unsurları arasında küreselleşmeden uzaklaşma da gösterilirken, hükümetlerin küresel entegrasyonun azaldığı koronavirüs sürecinde yeniden şekillenen tedarik zincirinde ülkelerini önemli pozisyona getirebilmek adına teşviklerden kaçınmayacağı belirtiliyor.
Söz konusu risklerden hakimiyet unsuru ise arz yönlü koronavirüs krizi sürecinde talebi karşılamaya yönelik teşviklerin verilmesiyle iş gücü piyasasında kaybedilen hakimiyeti temsil ediyor.
ABD ve Avrupa merkez bankalarının öncülük ettiği parasal destek programlarına kamu teşviklerinin eşlik etmesi ve normalleşme sürecine geçilmesiyle birikmiş talep etkisi, birçok ülkede enflasyonun yüksek seviyelere çıkmasına neden oldu.
GIDA FİYATLARI, ENFLASYONİST BASKILARI BESLEYEN UNSUR
Afganistan ve Güney Afrika başta olmak üzere jeopolitik riskleri besleyen siyasi karışıklıkların, ürün fiyatları üzerinde yukarı yönlü etkisi bulunuyor. Halihazırda kuraklık ve sel gibi felaketler nedeniyle tırmanan gıda fiyatları, karışıklıkların da etkisiyle enflasyonist baskıları besleyen unsurlar arasında gösteriliyor.
“HAVA KOŞULLARI VE SİYASİ KARIŞIKLIKLARIN EMTİAYA ETKİSİ 2021’DE ÇOK DAHA KUVVETLİ”
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, konuya yönelik değerlendirmesinde, “Hava koşulları, son 2 yıldır emtia fiyatları üzerinde oldukça etkili ama bu etki 2021’de çok daha kuvvetli oldu. Bir taraftan sıcaklar, diğer tarafta soğuklar, seller ve kasırga derken neredeyse bütün tarım emtia fiyatlarında benzer bir seyir var. Bunlara siyasi karışıklıklar da eklenince emtia fiyatlarında yukarı yönlü baskı önemli ölçüde hissedildi. Son yıllarda ABD ve Çin arasındaki anlaşmazlıklar da emtia fiyatlarını direkt etkiliyor. Tüm bunları bir arada değerlendirdiğimizde hem siyasi karışıklıklar hem de hava koşulları emtia fiyatlarını etkileyen önemli değişkenler olurken, bunların enflasyona yansımaları bir müddet daha gündemde olacak gibi gözüküyor.” dedi.
“YUAN UZUN BİR SÜRE DAHA DOLARA MEYDAN OKUYAMAYACAK”
Kovid-19 sonrası süreçte değişen gündemin etkisiyle her ne kadar dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin arasında süregelen “kur savaşları” daha az dillendirilir olsa da Çin’in “yuanı uluslararasılaştırma” emelinden vazgeçmediği biliniyor.
